Een jaar Janoekovitsj

.

Viktor Janoekovitsj wordt beëdigd tot president

   Ruim een jaar geleden won Viktor Janoekovitsj in Oekraïne de presidentsverkiezingen – mooi moment om terug te blikken, om te kijken wat zijn bewind het land heeft opgeleverd. Politiek commentator Alexander Motyl maakt voor ons de balans op.

    Het beleid van Victor Janoekovitsj laat zich karakteriseren aan de hand van een klassieke tegenstelling. Enerzijds beweegt het regime zich onder zijn leiding meer en meer in de richting van een autoritair gezag. Aan de andere kant toont het een vorm van zwakte, die zich manifesteert in besluiten die getuigen van verregaande incompetentie.

De overgang van democratie naar autoritair gezag voltrekt zich in drie stappen:

1. Janoekovitsj trekt alle macht naar zich toe, creëert een regime waarin alle ondergeschikten alleen aan hem verantwoording hoeven af te leggen;
2. Zijn partij heeft controle over het parlement, de centrale overheid, maar ook over alle provinciale en lokale overheden en de strategische instanties van de economie;
3. Het regime stelt alles in het werk om de oppositie monddood te maken, door de autonomie van de universiteiten af te pakken, door de persvrijheid te beperken, door oppositieleden te beschuldigen en te vervolgen.

Corruptie en apathie zijn directe gevolgen van een bewind met autoritaire trekken. Ambtenaren gaan risico’s mijden, denken alleen aan het veiligstellen van hun eigen positie. De besluitvorming verloopt traag en bureaucratisch.

Autoritair gezag is ook onverenigbaar met effectiviteit. Moderne samenlevingen zijn te complex om door één man te worden geleid. Autoritair gezag richt zich ook niet op ontwikkeling van het land, maar allereerst op handhaving en uitbreiding van haar macht en dit staat haaks op het faciliteren van ondernemerschap en innovatie.

Autoritair gezag leidt bijna noodzakelijkerwijs tot een stagnerende economie, tot een verminderde cohesie van de samenleving en tot een reductie van de informatievoorziening. Dit gebrek aan informatie treft de machthebbers als een boemerang, vergroot hun incompetentie.

Repressie ondermijnt de legitimiteit van een regime en graaft daarmee onvermijdelijk zijn eigen graf of zoals Talleyrand het ooit zei: je kunt niet op een bajonet zitten zonder je broek te scheuren.

Poetin en Janoekovitsj als bluesbrothers

.

De incompetentie van het bewind van Janoekovitsj manifesteert zich in minstens drie politieke rampen, die – en dat maakt het alleen maar erger - gemakkelijk waren te vermijden.

1. Het akkoord met Rusland over de aanwezigheid van de Russische vloot in de Zwarte Zee in ruil voor goedkoper gas. Janoekovitsj ziet het verschil niet tussen economische en strategische belangen, laat zich in de luren leggen door het Kremlin;
2. De opstand van de kleine ondernemers tegen de nieuwe belastingwet. Toen de ondernemers aankondigden te verzamelen op het Plein van de Onafhankelijkheid in Kiev, het symbool van de Oranje Revolutie, voelde Janoekovitsj vreemd genoeg nog steeds geen nattigheid, kwam met het laffe excuus dat hij de belastingwet nog niet goed had bestudeerd. Na twee weken vreedzame demonstraties koos hij eieren voor zijn geld en zei toe de omstreden belastingwet te laten reviseren.
3. De beschuldiging en vervolging van voormalig minister-president Julia Timosjenko en voormalig minister van Binnenlandse Zaken Joeri Loetsenko. Voordat de klopjacht afgelopen december begon, was iedereen het erover eens dat deze politici die nu de oppositie vormen, hun beste tijd hadden gehad. Janoekovitsj is het gelukt om ze tot politieke martelaren te maken, waardoor hun populariteit weer is gegroeid.

 Julia Timosjenko met op de achtergrond Janoekovitsj

.

De komende maanden zullen we ongetwijfeld opnieuw kunnen genieten van politieke blunders. Met een verminderde populariteit en een weinig rooskleurig economisch vooruitzicht, zit er voor het regime weinig anders op dan te blijven zitten op de bajonetten.

Maar zoals het ondernemersprotest al aangaf, zit het bewind niet al te stevig in het zadel. Zodra de gepensioneerden, huisvrouwen en mijnwerkers de straat op gaan om de protesterende studenten en ondernemers bij te staan, is er voor Janoekovitsj en zijn trawanten geen houden meer aan.

Naarmate het bewind zwakker wordt, zullen spanningen binnen de elites toenemen en zullen er koppen gaan rollen. Met Euro2012 op komst zal Janoekovitsj waarschijnlijk dezelfde kant opgaan als alle zwakke autoritaire leiders en zichzelf gaan hullen in de vlag van het patriottisme, maar of dit hem kan redden...

Bron: Ukraine's Orange Blues

Janoekovitsj maakt het verschil???

.

Dit jaar viert Oekraïne zijn twintigjarige onafhankelijkheid. Janoekovitsj heeft te weinig charisma om de rol van groot staatsman en leider van het volk naar zich toe te trekken. Als het de oppositie lukt zich te verenigen, kan zijn lot snel bezegeld zijn.

Een schrale troost wellicht – altijd nog liever een zwakke autoritaire leider als Janoekovitsj dan een ‘sterke’ als Loekasjenko of Kadhafi, alleenheersers die koste wat kost aan de macht willen blijven en er niet voor terugdeinzen het leger tegen de eigen bevolking in te zetten.

Foto's Googled

.