De aftrap van Euro
2012 nadert - de acties van FEMEN tegen het voetbalevenement volgen elkaar in
snel tempo op. Dit maal vormde niet de UEFA beker het doelwit maar de mascottes
Slavek en Slavko, die op het Plein van de Onafhankelijkheid een reusachtig bloembed
sieren.
Het leek FEMEN een aardig
idee om het geliefde duo van de UEFA (al eerder gepersifleerd als Blyadek en Blyadko)
nogmaals op passende en creatieve wijze voor lul te zetten en zo te zien is dat
uitstekend gelukt.
Helaas kon de
politie de levensgrote verfraaiing van het kunstwerk minder waarderen. Als
beloning voor hun performance werden de artiesten hardhandig afgevoerd naar het
bureau.
FEMEN voert actie
tegen Euro 2012 vanwege het risico op een explosieve toename van de prostitutie
met alle narigheid van dien. Ze adviseert de Oekraïense bevolking vrouwen en
kinderen tijdens het voetbalfeest binnen te houden zodat ze geen ongewilde prooi
kunnen vormen voor dronken, seksbeluste supporters.
Voor een derde keer
slaagt een activiste van FEMEN er in de bewaking te omzeilen en een greep te doen naar de fel begeerde
UEFA beker.
Veiligheidsagenten
snellen toe om haar te overmeesteren en af te voeren naar het bureau, waar haar
een aantal dagen eenzame opsluiting te
wachten staat…
Het aftellen is
begonnen - het wachten is op FEMEN hooligan Jana Zhdanova…
Na vijf dagen in
een kale politiecel te hebben doorgebracht wordt Jana gelukkig weer
vrijgelaten…
De afgelopen dagen
sijpelen steeds meer berichten door van politici en andere kopstukken die niet van plan zijn voor
Euro 2012 naar Oekraïne af te reizen vanwege de schending van mensenrechten,
die met name in het nieuws is gekomen door de mishandeling van ex-premier JuliaTimosjenko in de gevangenis.
Frappant hoe vaak
grote sportevenementen aangegrepen worden om morele verontwaardiging te uiten:
Argentinië, Rusland, China... Waarom springt men niet eerder op de bres voor
mensenrechten – waarom over de ruggen van sporters? Bovendien blijkt het thuisblijven
van politici een weinig effectief middel om iets in die landen te veranderen.
Ook nu lijkt
president Janoekovitsj weinig onder de indruk van de ophef rond het
voetbalevenement. Politieke druk vanuit het Westen geeft hem alleen maar meer
argumenten om zich van het Westen af te keren en de banden met Rusland nauwer
aan te halen. Daarbij vormt de dreiging van een boycot een risico voor de aanwakkering
van nationalistische gevoelens onder de bevolking: ‘als jullie niet op ons feestje willen komen,
dan willen we ook niets meer met jullie te maken hebben’.
Als dit de
overheersende stemming wordt, heeft het thuisblijven van Europese politici een
omgekeerd effect - komt Janoekovitsj alleen maar sterker in het zadel te zitten,
wordt de band met het Kremlin verstevigd, raakt de oppositie geïsoleerd en zal
het regime steeds autoritairder gaan optreden – een weinig rooskleurig
vooruitzicht.
Wat is het
alternatief? Wel naar Oekraïne gaan en daar de discussie met het regime
aangaan, je ter plekke op de hoogte stellen van de situatie door met de
oppositie van gedachten te wisselen – dat lijkt een veel betere strategie voor
politici dan de veel te gemakkelijke keuze van het thuisblijven.
Door alle politieke
bespiegelingen dreigt het werkelijke motief van de acties van FEMEN tegen Euro
2012 onder te sneeuwen. FEMEN vreest door de komst van vele voetbalsupporters een
explosieve toename van de toch al welig tierende prostitutie in het land. Dit probleem heb ik eerder onder de loep genomen, met name in ‘Fuck Euro 2012 - Oekraïne is geen bordeel’
Onder het motto ‘Volg
de Cup!’ was er na de presentatie van de begeerde UEFA-beker vorige week in
Kiev gistermiddag een zelfde feestje in Dnjepropetrovsk georganiseerd. Ook hier
waren vele voetbalfans toegestroomd om met de glimmende bokaal op de foto te
gaan.
Ook FEMEN was
stiekem meegereisd en slaagde er opnieuw in de veiligheidsagenten te misleiden.
Twee activistes wisten het podium te bereiken om trots de borsten te ontbloten,
de beker vast te grijpen en deze voor een enthousiaste menigte hoog te
houden…
Bij de actie werden beide FEMEN activisten en ook twee journalisten gearresteerd.
Aan elke actie van FEMEN gaat een uitgebreide voorbereiding vooraf. Kleren worden uitgezocht, het lichaam van strijdkreten voorzien, de tactiek doorgesproken, de actie gesimuleerd - zelfs de worsteling met de politie wordt getraind.
Probleem is dat de activistes
steeds bekender worden en daardoor sneller kunnen worden ontmaskerd. Daarom had
Inna dit keer haar blonde haren donker geverfd. Bij deze actie werd ze vergezeld
door Emma, een minder bekend gezicht. Om te kunnen blijven verrassen is het dus
belangrijk dat FEMEN regelmatig van vers bloed wordt voorzien.
Wie nog
nooit in Kiev is geweest en mijn ietwat sombere verhaal van gisteren heeft
gelezen, kan het idee hebben gekregen dat je hier op elke hoek van de straat
over een prostituee struikelt. Dit is gelukkig niet het geval. Sterker nog, als
je hier gewoon rondwandelt en je bent er niet naar op zoek, merk je van
alle duistere praktijken maar weinig.
Daarmee wil ik het immense probleem van de seksindustrie en de prostitutie zeker niet relativeren, alleen de zichtbaarheid ervan nuanceren.
Kiev is een fascinerende stad waar ontzettend veel valt te beleven. Als je belangstelling hebt voor geschiedenis, cultuur
en architectuur dan kun je hier je hart ophalen. En wie ooit door de parken aan
de hoge oever van de Dnjepr heeft gewandeld en genoten heeft van de vele
uitzichten, vergeet dit zijn hele leven niet meer.
...
Met Euro 2012 voor de deur neemt de
belangstelling voor Oekraïne toe. Zo trakteerde de Volkskrant haar lezers dit
weekend op een EK special vol met wetenswaardigheden over de steden waar straks
gevoetbald gaat worden.
Correspondent Arnout Brouwers nam een kijkje
in Kiev om daar de stemming te peilen. Zijn verslag getuigt niet alleen van
historisch besef, maar ook van een fijne neus voor de typische sfeer die de
stad ademt en de soms gemengde gevoelens die dit los kan maken. Het stuk is
daarbij ook nog eens verrassend goed geschreven.
Heb je het gemist en geen Volkskrant in
huis? Geen nood – ik heb het bewuste artikel hier voor je uitgeknipt (en er zelf wat foto's tussen geplakt).
Volkskrant, 12 mei 2012
Mooie laatste woorden, niets meer aan toe te voegen... bijna niets...
Om in de stemming
te komen voor Euro 2012 had de organisatie zaterdagmiddag op het Plein van de
Onafhankelijkheid een podium ingericht voor de presentatie van de trofee, waar straks de strijd om los gaat branden: de UEFA beker.
Vele voetbalfans waren toegestroomd om de blinkende bokaal van dichtbij te
bewonderen en ermee op de foto te gaan – leuk voor op Facebook.
Ook Julia Kovpachik
van FEMEN mocht het podium betreden, maar toen ze haar bovenlichaam ontblootte
om het publiek te verrassen met de tekst ‘Fuck Euro 2012’ en tegelijkertijd een
uitval deed naar de begeerde beker schoten veiligheidstroepen bliksemsnel toe
om haar met een deken te bedekken en van het toneel af te voeren.
Vanaf de toekenning
van Euro 2012 aan Oekraïne en Polen verzet FEMEN zich tegen de organisatie van
het evenement, omdat ze vreest voor een verdere toename van het sekstoerisme.
De echte reden om het voetbalfeest te boycotten zou niet de slechte behandeling
van Julia Timosjenko horen te zijn, maar de naderende tragedie van opnieuw duizenden
jonge vrouwen die de seksindustrie worden ingezogen.
Is de prostitutie
echt zo’n groot probleem als FEMEN verondersteld? Te vrezen valt van wel. Laten
we de feiten er eens bijpakken en deze verbinden met de bevindingen van twee
FEMEN activistes, Inna Shevchenko en Anna Hutsol.
In korte tijd is
Kiev uitgegroeid tot het seksparadijs van Europa. Veel jonge vrouwen trekken
van het platteland naar de hoofdstad in de hoop op een beter leven. De meeste
komen bedrogen uit. Vanwege de economische malaise is het moeilijk om een baan
te vinden. Velen belanden uit nood in de prostitutie – een fuik waaruit
nauwelijks nog valt te ontsnappen.
Inna Shevchenko
"Oekraïne is
een zeer patriarchale samenleving,” zegt Inna. “Onze seksindustrie wordt
gevoed door armoede en, laten we eerlijk zijn, onwetendheid. Het is een
volslagen immorele, uitbuitende business."
Volgens een recente
sociologische studie telt Oekraïne momenteel ongeveer 250.000 prostituees, een
schrikbarend hoog aantal. Volgens het Sociologisch Instituut in Kiev (KIIS) is
een op de acht prostituees student aan de universiteit.
FEMEN meent dat de
cijfers voor Kiev nog een stuk hoger liggen en schat dat zelfs meer dan de
helft van de prostituees studenten zijn.
Prostituees hebben
in Oekraïne geen enkele wettelijke bescherming. De politie behandelt ze als uitschot,
intimideert en chanteert ze, gedraagt zich dus in feite even misdadig als de
pooiers die van hun diensten profiteren.
Langzamerhand
begint het tot de pers door te dringen en wordt het beeld bijgesteld: ‘Oekraïne
is het niet het land van de vele prostituees, maar moet eerder gezien worden
als een land waar veel weerloze meisjes uitgebuit worden door de seksindustrie’.
Door
het grote aanbod en de beeldvorming die hierdoor is ontstaan, bezoekt een snel
toenemend aantal buitenlanders Oekraïne voor goedkope seks. Het leidt tot
negatieve veronderstellingen over de Oekraïense vrouw in het algemeen – ‘vrouwen
worden hier gezien als hoeren’.
Uit een onderzoek
van FEMEN en KIIS bleek dat twee op de drie vrouwen tussen de 17 en 22 jaar wel
eens door een buitenlander is lastiggevallen met het verzoek om seks.
Anna Hutsol
"Ik ben de tel
kwijtgeraakt hoe vaak ik heb gesproken met een meisje dat door een sekstoerist
als oud vuil werd behandeld,” vertelt Anna. “Oekraïne wordt kennelijk gezien
als een persoonlijke speeltuin. Het kan ontaarden in intimidatie op straat. Ik
heb het niet over buitenlanders die hier komen om te werken of te studeren,
maar over mensen die hier komen met de bedoeling om van vrouwen te profiteren. Er
komen hier groepen van jonge Turkse mannen die letterlijk naar vrouwen op straat
staan te schreeuwen.”
De regering zou een
sleutelrol kunnen vervullen in het beteugelen van de seksindustrie, maar faalt
opzichtig, vooral ook omdat ze er zelf van profiteert.
De combinatie van
een zwakke munt, een hoge graad van werkloosheid en armoede, goedkope vluchten
en het openstellen van de grenzen is koren op de molen voor de seksindustrie.
Deze levert niet alleen inkomsten die direct verband houden met prostitutie,
maar brengt ook geld in het laatje voor luchtvaartmaatschappijen, hotels,
nachtclubs, restaurants, lokale bedrijven, enz. Daarmee vormt de seksindustrie
een economische impuls voor een land, waar de ontwikkeling sinds de crisis in 2008
stagneert.
De meest verontrustende trend van de laatste
jaren vormt het feit dat de eigenaren van de Oekraïense bordelen steeds meer beginnen
te genieten van de officieuze relaties die ze hebben aangeknoopt met de
lokale rechtshandhaving. Corruptie is de smeerolie voor de seksindustrie. Zo is
er een wijdvertakt netwerk ontstaan, dat eenmaal geïnstalleerd nauwelijks nog
valt de doorbreken.
Door Euro 2012 is
het oog van Europa nu op Oekraïne gericht – voor FEMEN het moment bij uitstek
om het immense probleem van de prostitutie bij een groter publiek onder de
aandacht te brengen en op de politieke agenda te krijgen.
De strijd tegen de seksindustrie
lijkt haast vechten tegen de bierkaai maar FEMEN laat zich niet ontmoedigen,
blijkt over een lange adem te beschikken. Bovendien heeft ze meerdere pijlen op
haar boog. Via spraakmakende acties wordt het probleem van de prostitutie niet
alleen onder de aandacht gebracht om het geweten van de samenleving aan te
spreken en de beeldvorming te veranderen, maar ook om jonge vrouwen te
inspireren, sterker en weerbaarder te maken, zodat ze in staat zijn de ketenen
van mannelijke dominantie te verbreken.
(c-0).jpg)
