Opnieuw doken de vrouwen van FEMEN op voor het Olympisch stadion om te protesteren tegen de van Euro 2012
profiterende seksindustrie. Alweer? Hebben ze hun punt nu nog niet gemaakt?
Het kan niet vaak genoeg herhaald worden. Zolang de bal van Euro 2012 rolt, zolang er jonge, kansarme meisjes worden
verkracht in de bordelen, die zich rondom het Olympisch stadion hebben gevestigd,
zolang zal FEMEN er alles aan doen om voetbalsupporters
en de rest van de wereld hiermee te confronteren.
Zondagochtend waren enkele activistes op
het dak van de toegangspoort tot het Olympisch stadion geklommen waar ze binnen
de kortste keren met grof geweld vanaf werden gesmeten door veiligheidsagenten.
Ze moesten hun dappere actie bekopen met het doorbrengen van de nacht in een
stinkende politiecel.
FEMEN raakt door dit soort akkefietjes met
de politie nauwelijks nog van de kook. Enkele uren later was het voor aanvang van de
kwartfinale van Engeland tegen Italië alweer raak.
Dit keer had FEMEN assistentie gekregen van de
Braziliaanse activiste Sara Winter. Vorige maand verraste zij haar landgenoten door
haar opvallende verschijning tijdens de Marcha das Vadias in Sao Paolo. Deze
week was ze de oceaan overgevlogen om samen met Sasha Shevchenko een front te
kunnen vormen.
De politieke en humanitaire schade die Euro
2012 heeft aangericht valt nauwelijks te overzien. Voor de organisatie van het
evenement krijgt Oekraïne de rekening gepresenteerd in de vorm van corruptie,
mensenhandel en prostitutie - een peperdure rekening waar vele jonge vrouwen
dagelijks voor moeten bloeden.
Al weer enkele weken geleden, het vuurwerk ter ere van het 1530-jarig bestaan van Kiev, maar deze sfeervolle beelden, geschoten vanaf Obolon Baai, blijven betoveren.
Niet alleen voetbalfans kunnen
deze maand in Kiev hun hart ophalen, ook voor kunstminnaars valt er veel te
genieten - zeker met de komst van de Art Biënnale, die een interessante
staalkaart biedt van wat er op het moment in de hedendaagse kunst valt te
beleven.
Een groot aantal internationaal
toonaangevende kunstenaars is uitgenodigd om een proeve van kunnen te
presenteren – het levert een bont palet aan materialen en stijlen.
Een opvallende trend in de
laatste decennia is het toenemende belang van de ruimte waarin kunstwerken ten
toon worden gesteld. Een extreem voorbeeld daarvan is het Guggenheim Museum in
Bilbao waar het eigenzinnige karakter van het bouwwerk de kunstcollectie die
het herbergt zelfs dreigt te overschaduwen.
Zo gezien is moderne kunst niet langer
het zoeken naar zuivere schoonheid binnen de lijst van het werk, maar eerder
een totale beleving van de wisselwerking tussen kunstwerk en omgeving, tussen
binnen en buiten.
Daar kan nog een derde element
aan toegevoegd worden: de toeschouwer. Zo heeft de fotograaf de mogelijkheid om
uit het samenspel van deze drie ingrediënten nieuwe perspectieven te openen,
nieuwe beelden te scheppen.
Dit alles lijkt de fotograaf
Alexander Cheban goed te hebben begrepen. Zijn fotoreportage levert fascinerende
beelden op, die niet alleen de rijkdom en veelzijdigheid van kunst illustreren,
maar ook de interactie tussen kunstwerk, architectonische ruimte en
toeschouwers weerspiegelen – Kunst!
Dinsdagmiddag zijn Zweedse voetbalsupporters in de fanzone getrakteerd op een naar het scheen spontane striptease - een verrassend opwarmertje voor de wedstrijd Frankrijk - Zweden. Aanvankelijk werden de blote borsten enthousiast
begroet en danste men vrolijk mee met de op de tafel geklommen vrouw, maar toen
ze luidkeels ‘Fuck Euro 2012!’ begon te schreeuwen en het door de UEFA gepromote bier van tafel begon te schoppen, sloeg de stemming om en klonk er
ook boegeroep.
Een Zweedse fan slaagde er in haar bij
de arm te grijpen en van tafel te trekken. Daarna namen toegesnelde veiligheidsagenten
de klus over en werd de activiste als een crimineel afgevoerd.
FEMEN weet van geen ophouden – de acties
tegen het voetbalevenement, waarmee ze de organisatie keer op keer in
verlegenheid brengt, volgen elkaar in sneltreinvaart op.
Niet alle acties zijn even geslaagd. Dit
keer wist alleen Oksana het podium te bereiken. Inna en Sasha, de beide
boegbeelden van FEMEN werden op weg naar de fanzone door de veiligheidsdienst onderschept.
Iedere politieagent kan hun gezichten zo langzamerhand dromen – dit maakt het
actievoeren er niet makkelijker op.
“UEFA are afraid of us – the stewards are
specially-trained in how to remove the naughty FEMEN activists from the
stadium. Recently, we went to Poland. Every policeman there had our photo and
passport info. They searched for us in the crowd and really wanted to prevent
our action. But again we won. Usually, when we come out on our action (no
matter whether it is linked to the Euro 2012 or not), it’s a regiment of cops
against us. A hundred cops against five girls, can you imagine that? And they
are afraid of our naked boobs.” - aldus Sasha Shevchenko.
Eerder deze week ging een geplande actie in
Donetsk de mist in. De drie activistes werden opgewacht en achtervolgd door een groep van
maar liefst 15 mannen. Na vergeefse afleidingsmanoeuvres werden Sasha, Anna en
Jana los van elkaar op klaarlichte dag opgepakt, in een auto geduwd en afgevoerd
naar lokale bureaus, waar ze werden vernederd met cynische en intimiderende
verhoren en Anna een klap in het gezicht kreeg toegediend.
Urenlang tastte het thuisfront in het duister over
het lot van de activistes. Ver na afloop van de wedstrijd Oekraïne – Frankrijk
werden de drie vrouwen vrijgelaten vanuit een ziekenhuis, waar ze waren
onderzocht om aan te tonen dat ze niet waren mishandeld en er slechts sprake is
geweest van een rechtmatige in bewaring stelling.
De operatie van de Oekraïense
Veiligheidsdienst doet denken aan de eerdere ontvoering van activistes
door de Wit-Russische KGB. Het lijkt bedoeld als een serieus dreigement – ‘als
jullie zo doorgaan, zou het nog wel eens heel slecht met jullie kunnen
aflopen’.
Los van alle intimidaties en de praktische
obstakels vanwege toenemende bekendheid blijven er ook twijfels aan de
effectiviteit van de acties van FEMEN.
‘In principe hebben Europeanen niets tegen
protesten om het sekstoerisme aan te klagen,’ verklaarde een Zweedse supporter
na het optreden van Oksana in de fanzone. ‘De manier waarop FEMEN het aanpakt,
werkt echter contraproductief. Wees maar zeker dat heel wat kerels blij waren
om de blote borsten te zien en dat kan toch niet de bedoeling zijn.’
FEMEN heeft herhaaldelijk laten weten niet
te zullen wijken voor intimidatie en bangmakerij en is ondanks de meermaals
geuite kritiek op de controversiële wijze van protesteren vastbesloten op de
ingeslagen weg door te gaan – laten we hopen dat het geen doodlopende weg is.
