Kiev, 18 februari 2012 - Voor een artikel in Paris Match poseert de winterharde kern van de vrouwenbeweging FEMEN op het bevroren en besneeuwde oppervlak van de Dnjepr
De fotosessie levert niet alleen aardige beelden op, het begeleidende verhaal is eigenlijk nog veel interessanter. Het geeft een goed beeld van de beginjaren van FEMEN, de redenen om de beweging te starten en de sociale context waarbinnen deze zich heeft ontwikkeld, zoals hieronder in een vrije vertaling van het artikel valt te lezen:
Kiev, februari 2012 - De met sensuele blik gewapende Oksana is de kunstenaar van de groep. Haar appartement in het centrum van de stad heeft ze ingericht als atelier. Morgen vertrekt ze naar Moskou, waar ze op het dak van Gazprom hoopt te klimmen om met de Oekraïense vlag te zwaaien.
Oksana is opgegroeid in Khmelnyskyi in het westen van Oekraïne. Op haar veertiende wordt ze lid van de Communistische Partij, maar al snel vindt ze de aanhang te oud en te nostalgisch wat betreft het Sovjet verleden. In het jongerencentrum voelt ze zich meer thuis. Daar leert ze Sasha, Anna en Irina kennen, studentes economie. Later, in Kiev zal Inna zich bij hen voegen.
‘Alleen mannen worden in deze wereld serieus genomen,’ zo realiseren de vrouwen zich. Ze besluiten dat het tijd is om dit te veranderen. Op 10 april 2008 wordt FEMEN geboren.
Kiev, 2008 - Een van de eerste protestacties, met Oksana hier rechts op de voorgrond
Enkele feiten waar de jonge vrouwenbeweging aanvankelijk haar pijlen op richt:
- Mannen die zich schuldig maken aan huiselijk geweld en verkrachting worden zelden veroordeeld,
- Vrouwen verdienen voor het zelfde werk gemiddeld 27 procent minder dan mannen,
- De politiek en het bedrijfsleven worden bijna volledig gedomineerd door mannen.
Het huwelijk biedt lang niet altijd uitkomst. Dit geldt niet alleen voor vrouwen, maar ook voor mannen. De noodlottige combinatie van armoede en alcohol maakt mannen vaak tot deserteurs. Ook de vader van Oksana vluchtte in de wodka en verliet op een dag zijn vrouw en twee kinderen.
‘In kleine provinciesteden, zoals waar wij zijn opgegroeid,’ vertelt Sasha, ‘trouwen meisjes met 20 jaar om kinderen te krijgen. Ik herinner me een TV show gefilmd in Khelminitskyi. Nog in de Sovjet tijd werd vrouwen gevraagd wat ze wilden worden: “leraar” of “kosmonaut” luidden de antwoorden. Toen een presentator deze vraag pas geleden herhaalde, antwoordde een meisje “niemand” ’. Een schrijnender illustratie voor het verlies aan perspectief is nauwelijks denkbaar.
De eerste actie van FEMEN is het aan de kaak stellen van schandelijke toestanden in de gezondheidszorg, die in Khmelnytskyi de dood van drie jonge vrouwen in het kraambed tot gevolg heeft. ‘Wie is de volgende?’ vraagt FEMEN aan de hand van een in rood geschilderd spandoek. De vrouwen worden ontvangen door de burgemeester en verschijnen voor het eerst op televisie.
De vrouwen besluiten naar Kiev te verhuizen om daar in een vervallen appartement in het noorden van de stad het leven te delen en plannen voor de toekomst te smeden. Geld voor openbaar vervoer is er nauwelijks. Lopen kost gelukkig niks.
In Kiev wordt FEMEN zich pas goed bewust van de omvang en de gevolgen van het sekstoerisme. Maar liefst 73 procent van de vrouwen tussen 18 en 23 jaar geeft toe tegen betaling seks te hebben gehad met een vreemdeling. ‘Oekraïne is geen bordeel!’ wordt de strijdkreet van FEMEN.
Kiev, mei 2009 - Protest tegen prostitutie op het Plein van de Onafhankelijkheid
Augustus 2009 - FEMEN verschijnt voor het eerst topless, bij een actie tegen de vele prostitutie sites op internet, een van de weinige acties waaraan ook Anna (hier voor de microfoon) actief deelneemt. Aanvankelijk zijn de armen nog voor de boezem gekruist, maar bij een volgende actie heft Oksana spontaan de armen in de lucht. Het mist zijn uitwerking niet.
Kiev, september 2009 - Sasha en Oksana in actie
Zo ontdekt FEMEN de kracht van het topless protest en zal vanaf nu haar borsten inzetten als politiek wapen in de strijd. ‘Elke keer dat we ons shirt uittrekken zetten we onze nagels dieper in de doodskist van het patriarchaat,’ zo luidt de verklaring.
Veel meisjes zijn te verlegen, bang voor de reactie van familieleden. Daarom zijn van de 300 leden die FEMEN telt, maar 20 vrouwen bereid om deel te nemen aan de topless demonstraties.
Kiev, april 2010 - Sasha in haar voorbereiding op de presentatie van het nieuwe logo
‘Na de eerste actie dreigden mijn ouders me achter slot en grendel te zetten,’ vertelt Sasha. ‘Mijn moeder wilde me leren koken om later voor de kinderen te kunnen zorgen. Ze begrijpt me nog steeds niet en is bang dat ik gearresteerd word. Voor mijn vader, een ex-militair telt alleen een carrière, maar nu FEMEN internationale erkenning oogst, begint hij er toch wat anders over te denken.
Inmiddels heeft de strijd van FEMEN zich verbreed. Het protest beperkt zich niet tot prostitutie en seksuele intimidatie, maar richt zich ook tegen corruptie, dictatoriale regimes en het kapitalisme.
Vaak worden de vrouwen bij hun demonstraties gearresteerd en belanden voor korte tijd in de cel. ‘Het antwoord van de autoriteiten op onze legale acties toont het gebrek aan democratie in ons land,’ meent Anna. Gelukkig weten ze zich gesteund door de media. Hun populariteit geeft ze de status van ‘onaanraakbaren’, maar niet altijd…
Tijdens een actie in Minsk vorig jaar december werden Oksana, Inna en Sasha door de Wit-Russische KGB ontvoerd en gemarteld. Het geweld heeft ze niet ontmoedigd, eerder gesterkt.
FEMEN kan leven van donaties uit het buitenland en de verkoop van zelf geproduceerde accessoires. Sommigen beschuldigen hen van betaald te worden door machthebbers, maar de vrouwen lachen dit weg, zijn trots op hun onafhankelijkheid.
De vrouwen van FEMEN zijn op zoek naar andere vormen van actie om niet het risico te lopen gevangene te worden van het topless protest. Meerdere politieke partijen hebben geprobeerd ze voor hun karretje te spannen, hebben daartoe ook geld geboden, maar FEMEN weigert hierop in te gaan, wenst haar handen niet vuil te maken aan het corrupte politieke systeem.
‘We zijn niet tegen mannen,’ zegt Oksana. ‘Radicaal feminisme is eng. Voor ons betekent feminisme vrouw zijn en dezelfde rechten als mannen willen hebben. FEMEN moet de revolutie voor vrouwen maar ook voor mannen brengen. Dat is mijn droom.’
Bron: Paris Match
Foto's Alvaro Canovas (recent) en Femen LiveJournal (beginjaren)
.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten