woensdag 29 februari 2012

The Sound of the Underground


   
   Begin dit jaar daalde het muziekcollectief ‘Garbagemen Orchestra’ af naar een diepte van 90 meter onder Kiev om daar de enige echte illegale ‘underground’ muziek te laten klinken.    
   Geïnspireerd door de mysterieuze stilte die er hangt - slechts begeleid door het ritme van vallende druppels van langs de muren sijpelend vocht en het geritsel van een verdwaalde rioolrat – ver weg van het boven hen razende verkeer, dieper dan ooit iemand had gedaan, brachten de vuilnismannen een speciaal voor de gelegenheid gecomponeerd concertstuk ten gehore.
   Het ondergrondse gangenstelsel zorgde voor een bijzondere akoestiek en deden de gelukkige toehoorders huiveren van luistergenot bij deze unieke beleving van ‘the sound of the underground’.   














.

dinsdag 28 februari 2012

Pussy Riot bestormt Russisch-Orthodoxe Kerk


   Moskou, 21 februari 2012

   Vorige week shockeerde de feministische punkband Pussy Riot de christelijke gemeenschap in Moskou door met vijf gemaskerde bandleden de kathedraal van ‘Chistus de Verlosser’ binnen te stormen voor een kort, maar heftig punkgebed, waarin moeder Maria om hulp werd gevraagd het Russische volk te verlossen van Poetin.








   Een woordvoerder van de Kerk beschuldigt Pussy Riot van blasfemie en eist vervolging. Inmiddels heeft de politie een strafzaak geopend op grond van hooliganisme, waarbij de straffen kunnen oplopen tot maar liefst 7 jaar gevangenis.
   Bij de kerkgangers zit de schrik er goed in. Het schijnt dat er sinds het incident patrouillediensten zijn aangesteld die de Christelijke kerken in Moskou bewaken om herhaling van dit soort ketterse praktijken te voorkomen.




   In januari haalde Pussy Riot al de voorpagina’s van de kranten met een optreden op het Rode Plein, waar ze de Moskovieten verrasten met het spelen van een anti-Poetin song op dezelfde plek waar vroeger in de tijd van de tsaar de executies plaatsvonden. Toen kwamen ze nog weg met een symbolische boete van 500 roebel (ca. 13 euro). Gevreesd moet worden dat het dit keer niet met een sisser zal aflopen...




   Vandaag reageerde FEMEN op haar LiveJournal met een bericht waarin het zich solidair verklaart met Pussy Riot in wie FEMEN een belangrijke bondgenoot herkent.

   Beste collega's, hierbij willen we jullie nodigen om Rusland vaarwel te zeggen en tijdelijk te verhuizen naar het veilige Oekraïne. Wij beloven u onderdak, voedsel en bescherming te bieden tegen het regime van Poetin en Medvedev. Als er iemand is die jullie begrijpt, dan zijn wij het wel, FEMEN!"




   In december vorig jaar riep FEMEN voor dezelfde kathedraal al om hulp van boven om de Russen te verlossen van Poetin. Worden de gebeden verhoord?
   God weet het, de boeven in het Kremlin nog niet - het feminisme wordt de voorhoede van een nieuwe internationale democratische beweging en er is geen tiran ter wereld die dit tegen zal kunnen houden!



.


zaterdag 25 februari 2012

Fashion = Fascisme


Milaan, 25 februari 2012

   Afgelopen nacht werd de feestelijke opening van de Milaan Fashion Week opgesierd door een spectaculair optreden van enkele FEMEN activistes. Vijf minuten voor aanvang van de show blokkeerden ze geheel in eigen stijl de ingang van het Huis van Versace, luidkeels ‘Fashion is Fascisme’ en ‘Model, ga niet naar het bordeel’ zingend.







   Met deze actie wil FEMEN de aandacht vestigen op de subtiele vorm van vrouwenuitbuiting, waaraan de mode-industrie zich schuldig maakt, waarbij graatmagere modellen als proefkonijnen worden ingezet voor de marketingafdelingen van de grote merken. Niet zelden belanden mannequins na hun carrière in psychiatrische inrichtingen of in de seksindustrie.
   Dit alles om vrouwen aan te zetten tot het kopen van dure merkkleding volgens de laatste trends. Dat vrouwen op deze manier opgezadeld worden met valse schoonheidsidealen en verleid worden tot het nemen van gezondheidsrisico’s door overmatig afvallen, ook dat nemen de modebazen op de koop toe.

  Politie was gauw ter plaatse om de belangen van de modewereld te beschermen – the show must go on!  








   Het protest van FEMEN is moedig en relevant. Toch lijkt het haast onbegonnen werk om de vicieuze cirkel te doorbreken – zelfs als we ons realiseren hoe de mode-industrie functioneert en slachtoffers maakt. We leven in een consumptiemaatschappij, worden van alle kanten overspoeld met reclame en je moet als vrouw verdomd sterk in je schoenen staan - al dan niet met hoge hakken - om alle verlokkingen het hoofd te kunnen bieden. Dat kan misschien alleen als zelfvertrouwen en solidariteit het winnen van onzekerheid en ijdelheid.



.

   Het was overigens niet de eerste keer dat FEMEN een modeshow verstoorde en wellicht ook niet de laatste keer – zie ook ‘FEMEN breekt door op catwalk’.


dinsdag 21 februari 2012

Vorstinnen van de Dnjepr



Kiev, 18 februari 2012 - Voor een artikel in Paris Match poseert de winterharde kern van de vrouwenbeweging FEMEN op het bevroren en besneeuwde oppervlak van de Dnjepr




   De fotosessie levert niet alleen aardige beelden op, het begeleidende verhaal is eigenlijk nog veel interessanter. Het geeft een goed beeld van de beginjaren van FEMEN, de redenen om de beweging te starten en de sociale context waarbinnen deze zich heeft ontwikkeld, zoals hieronder in een vrije vertaling van het artikel valt te lezen:



   Kiev, februari 2012 - De met sensuele blik gewapende Oksana is de kunstenaar van de groep. Haar appartement in het centrum van de stad heeft ze ingericht als atelier. Morgen vertrekt ze naar Moskou, waar ze op het dak van Gazprom hoopt te klimmen om met de Oekraïense vlag te zwaaien.

   Oksana is opgegroeid in Khmelnyskyi in het westen van Oekraïne. Op haar veertiende wordt ze lid van de Communistische Partij, maar al snel vindt ze de aanhang te oud en te nostalgisch wat betreft het Sovjet verleden. In het jongerencentrum voelt ze zich meer thuis. Daar leert ze Sasha, Anna en Irina kennen, studentes economie. Later, in Kiev zal Inna zich bij hen voegen.
   ‘Alleen mannen worden in deze wereld serieus genomen,’ zo realiseren de vrouwen zich. Ze besluiten dat het tijd is om dit te veranderen. Op 10 april 2008 wordt FEMEN geboren.



Kiev, 2008 - Een van de eerste protestacties, met Oksana hier rechts op de voorgrond


   Enkele feiten waar de jonge vrouwenbeweging aanvankelijk haar pijlen op richt:
-          Mannen die zich schuldig maken aan huiselijk geweld en verkrachting worden zelden veroordeeld,
-          Vrouwen verdienen voor het zelfde werk gemiddeld 27 procent minder dan mannen,
-          De politiek en het bedrijfsleven worden bijna volledig gedomineerd door mannen.

   Het huwelijk biedt lang niet altijd uitkomst. Dit geldt niet alleen voor vrouwen, maar ook voor mannen. De noodlottige combinatie van armoede en alcohol maakt mannen vaak tot deserteurs. Ook de vader van Oksana vluchtte in de wodka en verliet op een dag zijn vrouw en twee kinderen.

  ‘In kleine provinciesteden, zoals waar wij zijn opgegroeid,’ vertelt Sasha, ‘trouwen meisjes met 20 jaar om kinderen te krijgen. Ik herinner me een TV show gefilmd in Khelminitskyi. Nog in de Sovjet tijd werd vrouwen gevraagd wat ze wilden worden: “leraar” of “kosmonaut” luidden de antwoorden. Toen een presentator deze vraag pas geleden herhaalde, antwoordde een meisje “niemand” ’. Een schrijnender illustratie voor het verlies aan perspectief is nauwelijks denkbaar.  

  De eerste actie van FEMEN is het aan de kaak stellen van schandelijke toestanden in de gezondheidszorg, die in Khmelnytskyi de dood van drie jonge vrouwen in het kraambed tot gevolg heeft. ‘Wie is de volgende?’ vraagt FEMEN aan de hand van een in rood geschilderd spandoek. De vrouwen worden ontvangen door de burgemeester en verschijnen voor het eerst op televisie.

   De vrouwen besluiten naar Kiev te verhuizen om daar in een vervallen appartement in het noorden van de stad het leven te delen en plannen voor de toekomst te smeden. Geld voor openbaar vervoer is er nauwelijks. Lopen kost gelukkig niks.








   In Kiev wordt FEMEN zich pas goed bewust van de omvang en de gevolgen van het sekstoerisme. Maar liefst 73 procent van de vrouwen tussen 18 en 23 jaar geeft toe tegen betaling seks te hebben gehad met een vreemdeling. ‘Oekraïne is geen bordeel!’ wordt de strijdkreet van FEMEN.  
  


Kiev, mei 2009 - Protest tegen prostitutie op het Plein van de Onafhankelijkheid




 Augustus 2009 - FEMEN verschijnt voor het eerst topless, bij een actie tegen de vele prostitutie sites op internet, een van de weinige acties waaraan ook Anna (hier voor de microfoon) actief deelneemt. Aanvankelijk zijn de armen nog voor de boezem gekruist, maar bij een volgende actie heft Oksana spontaan de armen in de lucht. Het mist zijn uitwerking niet.



Kiev, september 2009 - Sasha en Oksana in actie


  Zo ontdekt FEMEN de kracht van het topless protest en zal vanaf nu haar borsten inzetten als politiek wapen in de strijd. ‘Elke keer dat we ons shirt uittrekken zetten we onze nagels dieper in de doodskist van het patriarchaat,’ zo luidt de verklaring.

  Veel meisjes zijn te verlegen, bang voor de reactie van familieleden. Daarom zijn van de 300 leden die FEMEN telt, maar 20 vrouwen bereid om deel te nemen aan de topless demonstraties.



Kiev, april 2010 - Sasha in haar voorbereiding op de presentatie van het nieuwe logo


   ‘Na de eerste actie dreigden mijn ouders me achter slot en grendel te zetten,’ vertelt Sasha. ‘Mijn moeder wilde me leren koken om later voor de kinderen te kunnen zorgen. Ze begrijpt me nog steeds niet en is bang dat ik gearresteerd word. Voor mijn vader, een ex-militair telt alleen een carrière, maar nu FEMEN internationale erkenning oogst, begint hij er toch wat anders over te denken.

   Inmiddels heeft de strijd van FEMEN zich verbreed. Het protest beperkt zich niet tot prostitutie en seksuele intimidatie, maar richt zich ook tegen corruptie, dictatoriale regimes en het kapitalisme.

   Vaak worden de vrouwen bij hun demonstraties gearresteerd en belanden voor korte tijd in de cel. ‘Het antwoord van de autoriteiten op onze legale acties toont het gebrek aan democratie in ons land,’ meent Anna. Gelukkig weten ze zich gesteund door de media. Hun populariteit geeft ze de status van ‘onaanraakbaren’, maar niet altijd…
   Tijdens een actie in Minsk vorig jaar december werden Oksana, Inna en Sasha door de Wit-Russische KGB ontvoerd en gemarteld. Het geweld heeft ze niet ontmoedigd, eerder gesterkt.

   FEMEN kan leven van donaties uit het buitenland en de verkoop van zelf geproduceerde accessoires. Sommigen beschuldigen hen van betaald te worden door machthebbers, maar de vrouwen lachen dit weg, zijn trots op hun onafhankelijkheid.





  De vrouwen van FEMEN zijn op zoek naar andere vormen van actie om niet het risico te lopen gevangene te worden van het topless protest. Meerdere politieke partijen hebben geprobeerd ze voor hun karretje te spannen, hebben daartoe ook geld geboden, maar FEMEN weigert hierop in te gaan, wenst haar handen niet vuil te maken aan het corrupte politieke systeem.




  ‘We zijn niet tegen mannen,’ zegt Oksana. ‘Radicaal feminisme is eng. Voor ons betekent feminisme vrouw zijn en dezelfde rechten als mannen willen hebben. FEMEN moet de revolutie voor vrouwen maar ook voor mannen brengen. Dat is mijn droom.’





       
  Foto's Alvaro Canovas (recent) en Femen LiveJournal (beginjaren)
 .

dinsdag 14 februari 2012

IJskoud protest tegen Gazprom


Moskou, 13 februari 2012

   Barre vrieskou heeft de vrouwen van FEMEN er niet van weerhouden om topless ten strijde te trekken tegen het machtige Gazprom. Vorst kan hen niet deren - ijskoud in hun element.
   Het bewakingspersoneel van het Russische energiebedrijf kon waarschijnlijk de ogen niet geloven toen het de vrouwen bij een temperatuur van min 25 graden op zich af zag komen. De verbijstering was zo groot dat Oksana  kans zag op het dak van het hoofdkwartier te klimmen om daar de Oekraïense vlag te hijsen.









   "Deze actie is gericht op de bende van Poetin, die de grenzen van de Russische wereld probeert uit te breiden met Russisch gas als smeermiddel. Op het hoogtepunt van de koude periode komt FEMEN in opstand tegen de terreur van Gazprom en eist een herziening van de moorddadige prijs die Oekraïne voor Russisch gas betaalt.”

   Nadat de bewakers van Gazprom van hun verbazing waren bekomen, maakten ze hardhandig een einde aan de ijskoude actie. Vlaggendraagster Oksana werd daarbij gearresteerd en wacht in een politiecel op haar proces.








   De gangsterpraktijken van Gazprom dat door middel van afpersing en omkoping de gasprijs dicteert, is FEMEN een doorn in het oog. Sinds de omstreden gasdeal die Julia Timosjenko met de Russen sloot, betaalt Oekraïne een veel te hoge gasprijs. Oekraïne doet verwoede pogingen om onder dit wurgcontract uit te komen.
   FEMEN vreest dat Poetin het Russische gas als wapen gebruikt om Oekraïne te bewegen zich aan te sluiten bij de Euro-Aziatische Alliantie die hij aan het smeden is. Zo blijft Oekraïne gevangen in de klauwen van de Russische beer en belanden de plannen voor toenadering tot Europa in de ijskast.

   Hoe begrijpelijk ook vanuit het perspectief van democratisering en persoonlijke vrijheid, FEMEN moet er in haar afkeer van Poetin voor waken zich niet blind te staren op het ideaal van Europese integratie. Ook het oude Europa kent zo zijn problemen, heeft een welhaast onbestuurbaar economisch monstrum gecreëerd, dat het in een crisis heeft gestort, waaruit nog geen ontsnappingsroute lijkt te zijn gevonden, laat staan een route die democratisch controleerbaar is. De manier waarop het de Grieken verregaande bezuinigingen opdringt in ruil voor noodkredieten, lijkt daarbij verdacht veel op de afpersingspraktijken waaraan Gazprom zich schuldig maakt.

   Nieuwe economieën hebben de toekomst. Daarin schuilt de hoop voor Oekraïne, daarop moet wellicht het vizier gericht worden - een onafhankelijke koers tussen Oost en West.
   Daartoe moet Oekraïne allereerst orde op zaken stellen in eigen huis, om te beginnen een einde maken aan de corruptie en de vriendjespolitiek. Daartoe zal het afscheid moeten nemen van de huidige regering van Janoekovitsj en Azarov, die vooral denkt aan de belangen van de oligarchen, de buitenlandse investeerders.
   Het land heeft een dringende behoefte aan een regering, die zich inzet voor het welzijn van de eigen bevolking, die zich richt op de langere termijn, op duurzame groei, die bereid is te investeren in onderwijs, innovatie, hervormingen, infrastructuur…
   Daarvoor lijkt een nieuwe revolutie nodig, een nieuwe Oranje revolutie. Het Oekraïense volk zal opnieuw in opstand moeten komen, vrouwen zullen in opstand moeten komen om zij aan zij met FEMEN te strijden voor een betere toekomst - weer of geen weer.