Kiev Disconnected

Mist boven de Dnjepr

-

   Met dit blog heb ik de afgelopen twee jaren geprobeerd de kijker mee te nemen naar het prachtige Kiev, de fascinerende hoofdstad van Oekraïne, een land gelegen tussen Oost en West.
   Veel aandacht is daarbij uitgegaan naar de vrouwenbeweging FEMEN, niet alleen omdat het spectaculaire plaatjes oplevert, maar vooral omdat het helpt om inzicht te krijgen in de politieke en sociale ontwikkelingen aldaar.

   De laatste maanden komen de berichten over FEMEN vooral uit het buitenland. De strijd voor vrouwenrechten in het algemeen en tegen prostitutie en mensenhandel in het bijzonder is uitgegroeid tot een internationale beweging. Dat is natuurlijk een goede zaak, maar er zijn ook vraagtekens bij te plaatsen.

   Waarom voert FEMEN geen actie meer in eigen land? Is de strijd hier gestreden? Zeker niet, integendeel. Wordt de internationale strijd dan als belangrijker gezien? Mogelijk.
   Of heeft men de strijd Oekraïne soms opgegeven - omdat het een uitzichtloze strijd zou zijn, vechten tegen de bierkaai of omdat de repressie zo intimiderend is, dat men het niet meer aandurft?

   De laatste protestactie in Kiev was ruim drie maanden geleden: het omzagen van het kruis op het Plein van de Onafhankelijkheid, uit solidariteit met Pussy Riot. Even daarna is Inna Shevchenko gevlucht naar Parijs om daar het nieuwe centrum te openen. Ze liet zich ook nog even op het Gogbot Festival in Nederland zien om haar vaardigheid met de kettingzaag te demonstreren.

   Acties in den vreemde volgden elkaar in snel tempo op - Femen France in Parijs, Femen Brazil in Rio de Janeiro en Femen Germany in Hamburg en Keulen. Alleen in Kiev bleef het merkwaardig stil…

   Ruim een maand geleden waren er in Oekraïne parlementsverkiezingen, waarna president Janoekovitsj steviger in het zadel is komen te zitten. Met oppositieleider Julia Timosjenko veilig opgeborgen in de gevangenis is integratie met Europa verder weg dan ooit. Met buren als Poetin en Loekasjenko heb je natuurlijk ook geen vrienden nodig…

   Kortom, het dictatoriale bewind graaft zich in en slaat de klauwen uit, democratische krachten delven het onderspit – alle reden voor FEMEN om in eigen land de noodklok te luiden, om te blijven protesteren.

   Een plausibele reden voor de stilte in Kiev zou kunnen zijn dat de angst er in is geslopen, dat de repressie te bedreigend wordt, dat de vrouwen van FEMEN zware gevangenisstraffen riskeren als ze doorgaan met actievoeren.

   Voor de topless begroeting van de Russische patriarch Kyrill op het vliegveld van Kiev kreeg Jana Zhdanova deze zomer een gevangenisstraf van 15 dagen opgelegd - een niet mis te verstane waarschuwing. Met andere woorden, je kunt het de vrouwen niet kwalijk nemen dat ze uitwijken naar het buitenland.

   Misschien vergis ik me wel en pakt FEMEN hier vandaag nog uit met een baanbrekende actie. Ik hoop het van harte, maar acht het eerlijk gezegd niet zo waarschijnlijk.

   Veel wijst erop dat Kiev een lange winter staat te wachten. De belangstelling voor Oekraïne vanuit het Westen was al niet groot, leefde even op bij het EK voetbal, maar dreigt nu in een dikke mist weg te drijven.

   Ooit zal er voor Kiev een nieuwe lente aanbreken, maar of FEMEN daar een rol in kan spelen en of dit blog daar opnieuw de ogen op zal weten te richten… de toekomst zal het leren.

(met dank aan alle dappere vrouwen)

.

Berichten vanuit de cel

   De laatste weken duiken er op internet regelmatig video’s op met beelden van ex-premier Julia Timosjenko vanuit de gevangenis in Charkov, waar ze een straf van 7 jaar uitzit wegens machtsmisbruik, een volgens velen politiek gemotiveerde veroordeling.

   Gelekt vanuit bewakingscamera’s of stiekem gemaakt met mobiele telefoons, de beelden lijken een authentieke indruk te geven van hoe Julia haar dagen slijt in de cel of zoals volgende video laat zien: in het ziekenhuis, waar ze enige tijd behandeld is voor een hernia:

   Deze beelden bevestigen van wat al bekend was, dat Julia Timosjenko slecht ter been is. Toch maakt ze geen gebroken indruk, lijkt ze er alles aan te doen om fit te blijven en is druk bezig met het schrijven van… ja, van wat eigenlijk - brieven naar familieleden, politieke manifesten, haar memoires?

   Opvallend is verder dat ze met halters werkt en op hoge hakken achter de rollator loopt - lijkt niet echt bevorderlijk voor het herstel van een hernia.

   Begin deze week verscheen het bericht dat Timosjenko opnieuw in hongerstaking is gegaan uit protest tegen de in veler ogen gemanipuleerde verkiezingsuitslag, waardoor haar aartsrivaal, president Janoekovitsj nog vaster in het zadel is komen te zitten. Timosjenko zou nu gedwongen voedsel krijgen toegediend.

   In de volgende video spuwt Julia haar gal over het noodlot dat haar en haar landgenoten heeft getroffen:

   'Iedereen in Oekraïne leeft vandaag de dag in het misdadige land dat Janoekovitsj er van heeft gemaakt. Iedereen ervaart uit de eerste hand hoe de wet wordt vertrapt en hoe mensen van alles worden beroofd. Hier in de gevangenis ervaar ik dat elke dag, in mijn eigen lot, in mijn eigen leven...'  

   De lage opkomst bij de parlementsverkiezingen van afgelopen zondag is veelzeggend. Veel Oekraïners zijn hun geloof in de politiek verloren. Dit maakt de strijd die Julia vanuit haar cel moet voeren zeker niet gemakkelijker. Veel landgenoten hebben de afgelopen verkiezingsstrijd ervaren als een slecht gemaakte horrorfilm. Hiervan vormt de volgende video een aardige illustratie.

      

 .

Oog voor mode - Jana en Eva Tokarchuk

    Moderne Oekraïense vrouwen zijn modebewust. Wie op een mooie dag door Kiev wandelt, komt verrassend veel jonge, hooggehakte vrouwen tegen, die zo van de catwalk lijken te zijn af gelopen.
En als je als toerist je intrek hebt genomen in een van de betere hotels, moet je niet vreemd opkijken als het ontbijt geserveerd wordt onder begeleiding van hippe lounge muziek en een eindeloze stoet modellen die vanaf gigantische flatscreens verleidelijk op je af komt marcheren. Kiev is best wel modern en wil dat weten ook!

   Het kan haast niet anders dan dat dit modebewustzijn ook het nodige creatieve talent voortbrengt – ik denk hierbij niet alleen aan ontwerpers, maar vooral ook aan een aanstormende generatie modefotografen.

   Goed voorbeelden daarvan vormen de tweelingzusjes Jana en Eva Tokarchuk. Met hun fantasierijke stijl timmeren ze aardig aan de weg. Toonaangevende bladen staan nog niet te dringen, maar dit lijkt slechts een kwestie van tijd.

   Niet alleen hun modefoto’s spreken tot de verbeelding. Ook het persoonlijke werk mag er zijn, getuigt van zeggingskracht, durf en originaliteit. 

Jana & Eva Tokarchuk

(Googled)

.