De Dnjepr bij Kiev, oktober 2011 -
ARNOUT BROUWERS
Vrouwen zijn sterker dan mannen, en zeker ten oosten van de Berezina of de Dnjepr. Nina Aleksandrovna werd geboren op 23 januari 1925 in Sjoeja, een textielstadje niet ver van Ivanovo. Haar vader was aan de drank en sloeg haar moeder geregeld. Moeder werkte in een worstfabriek in Sjoeja. Veel te eten was er niet, in de jaren dertig onder Stalin. Op een dag smokkelde Nina's moeder een worst mee voor haar dochter. Ze werd gepakt bij de uitgang van de fabriek en belandde in de gevangenis.
Nina zag haar moeder nooit meer terug. Haar drankzuchtige vader was al uit zicht verdwenen en Nina trok bij haar tante in, waar ze de eerste oorlogsjaren haar school afmaakte. Dapper van tante: geen extra rantsoen, wel een extra mond voeden. Nina had van haar moeder ingeprent gekregen dat ze keihard moest studeren. 'Ik ben maar een arbeider, maar jij moet studeren en een beter leven krijgen.' In 1943 ging Nina in Ivanovo scheikunde studeren. Ze leed bittere honger doordat ze geen ouders had die haar konden steunen. Tijdens de oorlog bestond het dagelijkse pajok, het rantsoen, uit 200 gram brood. In de stolovaja, de kantine, was gratis thee.
Na de oorlog studeerde Nina af als chemicus en werd ze naar Mogilev gestuurd, een industriestad in de Sovjet-Republiek Wit-Rusland, om er te werken in de Plasticfabfriek Koeibysjev. Maar in Mogilev stond geen fabriek - de stad was verwoest in de oorlog, zoals heel Wit-Rusland. Nina werkte mee aan de herbouw van de fabriek, samen met Duitse krijgsgevangenen. Op de markt kwam ze Ivan Ivanovitsj tegen, een Sovjet-piloot. Ze trouwden snel, om samen een klein kamertje te kunnen huren. Er paste net een bed en een stoel in.
Nina begon in de fabriek te werken, aan de lopende band. Maar snel kreeg ze verantwoordelijke posities. In 1951 werd de eerste zoon geboren, Vova, vier jaar later de tweede, Sasja. Een reizend bestaan begon, van militaire basis naar militaire basis - tien jaar zorgde Nina uitsluitend voor de kinderen. Maar elke week stortte er wel een piloot neer van de basis: oude vliegtuigen, lange oefenvluchten.
In 1961 nam Nina dus een dramatisch besluit. Ze nam de kinderen mee terug naar Mogilev en ging weer werken in de fabriek. Als Ivan wilde, kon hij haar volgen. Ivan gaf het vliegen op. Nina werd afdelingshoofd op de fabriek, baas over 500 mensen. Ze beleefden gelukkige tijden, vakanties aan de Zwarte Zee. Maar Nina's wens haar zonen een beter leven te geven, een luilekkerland, pakte slecht uit. Beide jon gens trouwden, maar raakten al snel aan de drank.
In 1985 stierf Ivan na een hartaanval. Die ochtend hadden ze nog de liefde bedreven en had Ivan haar gezegd dat hij van haar hield. Vanaf toen ging het bergafwaarts. De drankzucht van haar kinderen kostte de familie al het spaargeld. Appartementen werden door de staat geclaimd wegens wanbetaling. De ene zoon moest gaan hokken in een dorpje buiten Mogilev, de ander trok bij Nina in om haar pensioen op te drinken en haar jarenlang vanuit zijn bed te terroriseren. Haar appartement werd een goor stinkend nest, haar zoon Sasja een half verwilderd dier.
Begraven werd Nina Aleksandrovna dit najaar op een zonovergoten dag op de stadsbegraafplaats van Mogilev. Naast haar Ivan. Sasja was er niet bij, hij stierf die dag in zijn bed. Behalve drankorgel Vova waren er drie generaties vrouwen aanwezig, van familie tot buren, die voor Nina Aleksandrovna hadden gezorgd.
En zo gaat het nou altijd, beoosten de Berezina of de Dnjepr, waar de 'theorie' dat vrouwen sterker zijn dan mannen geen theorie is, maar dagelijks een miljoen keer wordt bewezen.
Volkskrant 8 november 2011
Foto's l-z-foto.livejournal
.
